Bezpiecznik przypalnikowy i przyreduktorowy – oznaczenia i rodzaje

W spawaniu gazowym nie ma miejsca na przypadki. Pracujemy z łatwopalnymi mieszankami, wysokim ciśnieniem i otwartym płomieniem. Każda nieszczelność, cofnięcie płomienia czy niekontrolowany zapłon może skończyć się tragicznie. I tu właśnie wchodzą do gry bezpieczniki spawalnicze – małe urządzenia, które chronią nas, sprzęt i stanowisko pracy. Ale czy wiesz, że są różne rodzaje bezpieczników – przypalnikowe i przyreduktorowe – i nie można ich stosować zamiennie? Sprawdź, czym się różnią, jakie mają oznaczenia i jak dobrać odpowiedni model do swojego palnika, reduktora lub instalacji. Bo źle dobrany bezpiecznik to nie tylko brak ochrony – to realne zagrożenie.

Co to jest bezpiecznik gazowy i do czego służy?

Bezpiecznik gazowy (z ang. flashback arrestor) to niewielkie urządzenie montowane w instalacji gazowej – między palnikiem a wężem (przypalnikowy) albo między reduktorem a wężem (przyreduktorowy).

Jego głównym zadaniem jest:

• zatrzymanie cofającego się płomienia (flashback),
• zabezpieczenie przed przepływem zwrotnym gazu,
• ochrona operatora, sprzętu i całej instalacji gazowej.

Rodzaje i oznaczenia bezpieczników gazowych – przypalnikowe i przyreduktorowe

Niektóre bezpieczniki przyreduktorowe mają zintegrowany zawór odcinający, który aktywuje się w razie gwałtownego wzrostu temperatury – jest to element tzw. blokady termicznej. Modele przypalnikowe bywają wyposażone w specjalne siteczka lub siatki stalowe, które mają za zadanie rozproszyć i ostudzić płomień cofający się do wnętrza palnika. Korpusy bezpieczników wykonuje się najczęściej z mosiądzu niklowanego, rzadziej ze stali nierdzewnej. Wyższe modele mają gwinty precyzyjnie frezowane dla większej szczelności.

Bezpiecznik przypalnikowy

• Montaż: tuż przy palniku

• Zastosowanie: chroni przed cofką przy punkcie pracy

• Zalety: szybka reakcja, kompaktowy rozmiar

• Oznaczenia:

  • niebieski – do tlenu

  • czerwony – do acetylenu

  • strzałka przepływu, normy (np. ISO 5175-1), kod gazu

Większość nowoczesnych bezpieczników przypalnikowych zawiera kilka z poniższych elementów:

• Zawór zapobiegający przepływowi zwrotnemu gazu (NV) – nie pozwala, by gaz cofał się do węża
• Element chłodzący/siateczka gaśnicza (FA) – rozprasza i wygasza cofający się płomień
• Zabezpieczenie termiczne (TV) – zamyka przepływ gazu po osiągnięciu niebezpiecznej temperatury
• Zawór zwrotny (CV) – dodatkowe zabezpieczenie przepływu tylko w jednym kierunku

Bezpiecznik przyreduktorowy

• Montaż: przy reduktorze gazowym

• Zastosowanie: chroni cały układ gazowy od strony butli

• Zalety: ochrona całej instalacji gazowej

• Oznaczenia:

  • strzałka przepływu gazu

  • kod gazu, norma bezpieczeństwa

WAŻNE: Bezpieczników nie można stosować zamiennie – różnią się konstrukcją i funkcją.

Co się stanie, jeśli źle dobierzesz bezpiecznik?

• Montaż odwrotny = brak działania, ryzyko blokady przepływu
• Zły typ gazu = zapłon, awaria
• Brak jednego z bezpieczników = tylko częściowa ochrona

Na co zwrócić uwagę przy zakupie?

• Rodzaj gazu: tlen, acetylen, propan
• Rodzaj gwintu
• Norma bezpieczeństwa (np. PN-EN ISO 5175-1)
• Certyfikat dopuszczenia
• Zgodność z producentem (PERUN, GCE, Harris itp.)

Kiedy wymienić bezpiecznik gazowy?

Bezpieczniki nie są wieczne. Wymiana lub przegląd zalecane, gdy:

• spada przepływ gazu mimo czystych dysz,
• nie można ustawić odpowiedniego płomienia,
• bezpiecznik się nagrzewa,
• widoczne są nadpalenia, korozja lub odbarwienia,
• sprzęt długo nie był używany lub był przechowywany w wilgoci.

Niektóre bezpieczniki mają blokady termiczne jednorazowego działania – po zadziałaniu trzeba je wymienić.

Jak wygląda cofka w praktyce?

"Przy cięciu grubej blachy operator zmniejszył dopływ tlenu i palnik wciągnął płomień. Słychać było charakterystyczne syczenie i głuchy stuk – cofka weszła do węża. Na szczęście bezpiecznik przy reduktorze odciął ją natychmiast. Gdyby nie on – palnik miałby szansę wysadzić instalację przy butli."

Takie sytuacje nie są rzadkością. Bezpiecznik może uratować życie i sprzęt.

Najpopularniejsi producenci bezpieczników spawalniczych

PERUN: Polska marka o wieloletniej tradycji, znana z solidnych palników, reduktorów i akcesoriów do gazów technicznych. Produkty PERUN wyróżniają się niezawodnością, dobrą jakością wykonania i przystępną ceną. Wszystkie bezpieczniki tej marki spełniają normy ISO i posiadają odpowiednie certyfikaty bezpieczeństwa.

POMET: Kolejny uznany polski producent. POMET specjalizuje się w osprzęcie gazowym, m.in. palnikach, dyszach i bezpiecznikach do zastosowań profesjonalnych. Często wybierany przez przemysł i warsztaty ze względu na kompatybilność z popularnymi systemami.

Harris (Victor Technologies): Amerykański gigant w dziedzinie spawalnictwa gazowego i cięcia termicznego. Marka Harris to synonim jakości i precyzji – ich bezpieczniki są stosowane w najbardziej wymagających warunkach przemysłowych. Oferują szeroki wybór modeli zgodnych z normami europejskimi i amerykańskimi.

Co kupić razem – zestaw minimum

• Reduktor z bezpiecznikiem przyreduktorowym
• Palnik z bezpiecznikiem przypalnikowym
• Węże wysokiej jakości (atest ISO 3821)
• Opaski zaciskowe lub szybkozłącza
• Zapalarka iskrowa

W naszym sklepie internetowym znajdziesz szeroki wybór bezpieczników gazowych – przypalnikowych i przyreduktorowych. Wszystkie produkty spełniają normy i są gotowe do montażu w standardowych instalacjach spawalniczych.