Oznaczenia gwintów tabela - jak je odróżnić i co oznaczają? - sprawdź!

Gwinty są kluczowymi elementami w różnych konstrukcjach mechanicznych, zapewniając połączenie między elementami lub przekształcając ruch obrotowy w liniowy. Oznaczenia gwintów są niezbędne do zrozumienia ich specyfikacji i zastosowań. Przedstawiamy różne typy gwintów, ich oznaczenia oraz kompletne tabele z oznaczeniami gwintów. Omówiono również, jak te oznaczenia odnoszą się do narzędzi do gwintów i narzynek.

Typy i oznaczenia gwintów

Gwinty Metryczne (ISO)

Gwinty metryczne są najbardziej powszechnie stosowanym typem gwintów na świecie, szczególnie w krajach stosujących system metryczny. Charakteryzują się profilem w kształcie równobocznego trójkąta o kącie wierzchołkowym 60°. Jednostką miary jest milimetr, co ułatwia ich precyzyjne określanie i stosowanie w różnych aplikacjach przemysłowych.

• Oznaczenie: M
• Przykład: M12x1.75 (gwint metryczny o średnicy nominalnej 12 mm i skoku 1,75 mm)
• Zastosowanie: Najczęściej stosowane w przemyśle na całym świecie. Gwinty metryczne mają kształt trójkąta równoramiennego.
• Podział:
• Gwinty zwykłe (gruboziarniste): Najczęściej stosowane, mają większy skok.
• Gwinty drobnozwojowe: Mają mniejszy skok, co daje większą precyzję i wytrzymałość na siły osiowe.

Przykłady gwintu metrycznego:

• M8: Gwint metryczny o średnicy 8 mm i standardowym skoku (1.25 mm).
• M8x1: Gwint metryczny o średnicy 8 mm i skoku 1 mm (drobnozwojowy).

Tabela oznaczeń gwintów metrycznych

Gwinty Calowe (UNC, UNF)

Gwinty calowe to typ gwintów, w którym wymiary są wyrażone w calach, a liczba zwojów jest określana na cal. Są powszechnie stosowane w Stanach Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii i innych krajach anglosaskich. Gwinty calowe można podzielić na kilka kategorii, w tym gwinty UNC, UNF, BSW, BSF i NPT. Gwinty calowe mają profil trójkątny, jednak kąt wierzchołkowy może wynosić 60° (dla gwintów amerykańskich) lub 55° (dla gwintów Whitwortha). Wymiary gwintów calowych podawane są w calach, a liczba zwojów jest określana jako liczba zwojów na cal (TPI - Threads Per Inch).

• Oznaczenie: UNC (Unified National Coarse), UNF (Unified National Fine)
• Przykład: 1/4-20 UNC (gwint calowy o średnicy nominalnej 1/4 cala i 20 zwojach na cal)
• Zastosowanie: Powszechne w USA, stosowane w konstrukcjach mechanicznych.

1. Podział:

   • UNC (Unified National Coarse): Gruboziarniste gwinty calowe.
   • UNF (Unified National Fine): Drobnoziarniste gwinty calowe.
   • BSW (British Standard Whitworth): Gwinty Whitwortha o kącie 55°.
   • BSF (British Standard Fine): Drobnozwojowe gwinty Whitwortha.
   • NPT (National Pipe Thread): Stożkowe gwinty rurowe do połączeń hydraulicznych i pneumatycznych.

Typy gwintów calowych

1. UNC (Unified National Coarse):

   • Przykład: 1/4-20 UNC (gwint o średnicy nominalnej 1/4 cala i 20 zwojach na cal).
   • Zastosowanie: Konstrukcje, maszynowe połączenia, motoryzacja.

2. UNF (Unified National Fine):

   • Przykład: 1/4-28 UNF (gwint o średnicy nominalnej 1/4 cala i 28 zwojach na cal).
   • Zastosowanie: Precyzyjne połączenia, lotnictwo, motoryzacja.

3. BSW (British Standard Whitworth):

   • Przykład: 1/2-12 BSW (gwint o średnicy nominalnej 1/2 cala i 12 zwojach na cal).
   • Zastosowanie: Starsze maszyny, konstrukcje stalowe.

4. BSF (British Standard Fine):

   • Przykład: 1/2-20 BSF (gwint o średnicy nominalnej 1/2 cala i 20 zwojach na cal).
   • Zastosowanie: Precyzyjne połączenia, mechanika.

5. NPT (National Pipe Thread):

   • Przykład: 1/2 NPT (gwint rurowy o średnicy nominalnej 1/2 cala).
   • Zastosowanie: Połączenia rurowe w hydraulice i pneumatyce.

Gwinty Trapezowe

Gwintownik trapezowy to narzędzie przeznaczone do nacinania gwintów trapezowych, które charakteryzują się profilami trapezowymi. Gwinty te są stosowane w aplikacjach wymagających dużej wytrzymałości mechanicznej i precyzji, takich jak śruby pociągowe, przenoszenie ruchu i siły.

• Oznaczenie: Tr
• Przykład: Tr20x4 (gwint trapezowy o średnicy nominalnej 20 mm i skoku 4 mm)
• Zastosowanie: Mechanizmy przenoszenia siły, napędy liniowe.

Typy gwintów trapezowych

Gwinty trapezowe mogą być klasyfikowane na różne sposoby, w tym:

1. Gwinty trapezowe symetryczne: Mają równoboczne profile trapezowe, co zapewnia równomierne rozkładanie obciążeń.
2. Gwinty trapezowe niesymetryczne: Stosowane w specyficznych aplikacjach, gdzie wymagane są asymetryczne rozkłady sił.

Tabela gwintów trapezowych

Poniższa tabela przedstawia przykładowe wymiary standardowych gwintów trapezowych:

Przykłady gwintowników trapezowych

1. Gwintownik Tr20x4:

   • Opis: Gwintownik trapezowy do nacinania gwintów o średnicy 20 mm i skoku 4 mm.
   • Zastosowanie: Śruby pociągowe w maszynach CNC, mechanizmy podnoszące.

2. Gwintownik Tr24x5:

   • Opis: Gwintownik trapezowy do nacinania gwintów o średnicy 24 mm i skoku 5 mm.
   • Zastosowanie: Mechanizmy przenoszenia ruchu w automatyce, prasy mechaniczne.

Typy gwintowników trapezowych

1. Gwintownik jednoczęściowy (maszynowy):

   • Używany w maszynach CNC lub tokarkach do precyzyjnego nacinania gwintów.

2. Gwintownik ręczny (zestaw 3-częściowy):

   • Składa się z gwintownika wstępnego, pośredniego i wykańczającego.
   • Używany ręcznie lub z pomocą narzędzi ręcznych, takich jak klucze do gwintowników.

Gwinty Whitwortha (BSW, BSF)

• Oznaczenie: BSW (British Standard Whitworth), BSF (British Standard Fine)
• Przykład: 1/2-12 BSW (gwint Whitwortha o średnicy nominalnej 1/2 cala i 12 zwojach na cal)
• Zastosowanie: Stare standardy brytyjskie, nadal używane w niektórych maszynach.

Gwinty Rurowe (G, R)

• Oznaczenie: Gwintownik G (gwinty rurowe BSPP), R (gwinty rurowe BSPT)
• Przykład: G1/2 (gwint rurowy o średnicy nominalnej 1/2 cala)
• Zastosowanie: Połączenia rurowe, hydraulika, pneumatyka.

Tabela Oznaczeń Gwintów

Oznaczenia Gwintowników i Narzynek

Oznaczenia gwintów są również kluczowe dla narzędzi do nacinania gwintów, takich jak gwintowniki i narzynki.

• Gwintowniki: Są to narzędzia do nacinania gwintów wewnętrznych (w otworach). Oznaczenia na gwintownikach zazwyczaj zawierają typ gwintu, średnicę nominalną i skok.

  • Przykład: M10x1.5 (gwintownik do gwintu metrycznego o średnicy 10 mm i skoku 1,5 mm).

• Narzynek: Służą do nacinania gwintów zewnętrznych (na prętach). Oznaczenia na narzynkach również zawierają typ gwintu, średnicę nominalną i skok.

  • Przykład: Tr16x4 (narzynka do gwintu trapezowego o średnicy 16 mm i skoku 4 mm).

Oznaczenia gwintów są kluczowe dla prawidłowego doboru elementów złącznych oraz narzędzi do nacinania gwintów. Zrozumienie tych oznaczeń pozwala na precyzyjne wykonanie i montaż elementów mechanicznych. Gwinty metryczne, calowe, trapezowe, Whitwortha i rurowe różnią się między sobą kształtem, zastosowaniem i standardami, co wpływa na ich specyfikacje i oznaczenia. Narzędzia takie jak gwintowniki i narzynki również są oznaczane zgodnie z typem gwintu, co umożliwia ich odpowiednie użycie w procesie produkcji.